Güncelleme: 25/05/2023
Elli beş yaşından önce görülen inmeleri genç inme olarak adlandırıyoruz. Genç inme hastalarında, inmeye yol açan nedenler ileri yaştan farklılık göstermektedir. Bu nedenle araştırma protokolleri de farklı olmalıdır.
Yıllık görülme sıklığı 5-20 / 100 000 kişidir. Ancak Afrika kıtasında bu oran 100/100 00'e kadar çıkmaktadır. Gelir düzeyi düşük ülkelerde 3 aylık mortalite daha yüksektir. Otuz beş yaş altında kadınlarda daha sık görülürken 35-55 yaş arasında kadın erkek oranı eşittir.
Arteriovenöz malformasyonlar 16-30 yaş arasında beyin kanamalarının önde gelen nedeni iken, 31-45 yaş arasında hipertansiyon neden olarak daha sık görülmektedir. Arteriovenöz malformasyona bağlı beyin kanamalarında tedavi cerrahi, embolizasyon ya da radyoterapi ile ya da üçünün çeşitli kombinasyonları ile yapılabilir.
Genç yaşta en sık görülen vaskülopati damar duvar yırtılması olan diseksiyonlardır. Kırk beş yaş altı genç hastalarda geniş, orta ya da küçük çaplı damarları tutan ve nadir görülen CADASİL, Fabry hastalığı, fibromüsküler displazi ve moyamoya hastalığı gibi vaskülopatiler ayırıcı tanıda iyi değerlendirilmelidir. Baş rotasyonu ile vertebral arterin bası altında kalmasına bağlı rotasyonel arteriopati de genç erişkinlerde akılda tutulması gereken tedavi edilebilir bir genç inme nedenidir.
Gençlerde kalp kaynaklı emboliler önemli bir inme nedenidir. Patent foramen ovale (PFO) dediğimiz kalp içinde sağ ve sol kulakçık arasındaki küçük bir açıklık en sık görülen nedenlerden biridir. Bacak toplar damarlarında oluşan pıhtı koparak kalbe gelir ve sağ kulakçığa girer. PFO varsa oradan sol kulakçığa oradan da sol karıncığa geçerek beyne gider. Ve beyin damarlarını tıkayarak felce neden olur. PFO’nun bir inmeden sorumlu olabileceğini gösteren bazı özellikler vardır. Bunların bir kısmı hastaya, bir kısmı PFO’ya bir kısmi da hastalığın oluş şekline bağlıdır. İnme PFO nedeniyle oluşmuşsa bu geçişi kapatmak gelecekteki, inmeleri önleyebilir. Başka doğumsal kalp hastalıkları da genç erişkinlerde inmeye neden olabilir. Konjenital kalp hastalıkları genç erişkinlerde inme riskini en az 6 kat arttırır.
Enfeksiyonlar hem çocuklarda hem genç erişkinlerde inme riskini arttırır. Diğer bir enflamatuar hastalık santral sinir sisteminin primer anjiitidir. Beyin damarlarına enflamatuar hücrelerin girmesi ile inmeye neden olur. Otoimmun hastalıklardan sistemik lupus eritematosus, sarkoidoz, romatoid artrit ya da enflamatuar barsak hastalıkları genç erişkinlerde inme riskini arttırabilir.
Orak hücreli anemi genç erişkinlerde en önemli inme nedenidir. Transkranial Doppler ile arteriopati ve artmış inme riski saptanabilir ve hastalar tedavi edilebilir. Genç erişkinlerde pıhtılaşma bozukluğuna yol açan hem kalıtımsal hem edinsel hastalıklar diğer önemli bir inme nedenidir. Ayrıca kanser hastalıkları da pıhtılaşma bozukluklarına yol açabilir.
COL4A1 ve COL3A1 gibi genetik vaskülopatiler, Marfan sendromu, homosistinüri, orak hücreli anemi, CADASİL ve serebral kavernöz malformasyonlar inme nedenidir. Ayrıca Fabry hastalığı, X’e bağlı lizozomal depo hastalıkları hem geniş hem küçük damar hastalığına neden olabilir. MELAS gibi mitokondrial hastalıklar da MT-TL1 geninde mutasyon sonucu gelişir ve inme nedenidir.
Migrenöz enfarktlar genç erişkinlerde nadir bir inme nedenidir.
