OBSTRÜKTİF UYKU APNE SENDROMU

Obstrüktif uyku apne sendromu (OSAS) en sık görülen uyku ilişkili solunum hastalığıdır. Uyku sırasında defalarca solunumunuz durur ve yeniden başlar. Bu tip apne, boğaz kaslarınız aralıklı olarak gevşediğinde ve uyku sırasında hava yolunuzu tıkadığında ortaya çıkar. Obstrüktif uyku apnesinin en belirgin işaretlerinden biri horlamadır.

Fotoğraf: Dilek Necioğlu Örken

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu İçin Kimler Risk Altındadır?

OSAS her yaş ve cinsiyette olmakla birlikte, en sık 40-65 yaş arasındaki erkeklerde görülür. Kadın ve erkeklerde görülme oranı 1/3 tür. Obesite önemli bir başka risk faktörüdür. Özellikle vücut kitle indeksinin 40’ın üzerinde olması ile risk çok artar. Boyun çevresinin kalın olması benzer bir diğer risk faktörüdür ve boyun çevresi 40cm üzerinde olan kişilerde OSAS araştırılması önerilir. Sigara, alkol ve sakinleştirici ilaçların kullanımı üst solunum yollarında yarattığı değişikliklerle OSAS için risk yaratmaktadır. Ayrıca bazı hastalıklarda daha sık görüldüğünden bu hastalıklar da risk faktörleri arasında sayılabilir. Son olarak da ailede OSAS öyküsü olması da bir risk faktörüdür.

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu İle İlişkili Hastalıklar Nelerdir?

• Bademciklerde büyüme olması, nazal septum deviyasyonu, üst solunum yolunun yapısal bazı değişiklikleri ve kronik burun tıkanıklığı gibi üst solunum yolu patolojileri
• KOAH ve astım gibi akciğer hastalıkları
• Şeker hastalığı, hipotiroidi ve akromegali gibi endokrin hastalıklar,
• Hipertansiyon, kalp yetmezliği, iskemik kalp hastalığı ve aritmiler gibi kalp hastalıkları
• Gastro-özofageal reflü
• Nörolojik kas hastalıkları
• Sistemik lupus eritematozus, romatoid artrit gibi kollajen doku hastalıkları
• Depresyon, psikoz gibi psikiyatrik hastalıklar

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Klinik Belirtileri Nelerdir?

• Horlama obstrüktif uyku apne sendromunun en önde gelen belirtilerinden biridir. Erişkinlerin %20’inde, 40 yaş üzerindeki erkeklerin ise %60’ında bildirilmiştir. Hastalar genellikle horladıklarını kabul etmezler. Çoğunlukla partnerleri ve yakınları horlamadan yakınır. Horlayan çiftlerin %46’sının ayrı odalarda yattıkları bilinmektedir.
• Apne sırasında uyanıldığında nefes alamama ve boğulma hissi olabilir. Ayrıca uykuyu bölen öksürük ve nefes darlığı hissi %30 oranında görülür.
• Ağız kuruluğu %74 hastada bildirilmiştir. Gece bruksiszm dediğimiz diş sıkmaları da çok sık görülür.
• Gece sık idrara kalkma da OSAS’da sık görülür.
• Sabah baş ağrıları hastaların yarısında görülür.
• Gastroözofageal reflü ostrüksiyon sonucunda artan karın ve göğüs içi negatif basınca bağlıdır.
• Uyku boyunca sık tekrarlayan apneler sonucu meydana gelen uyku bölünmeleri nedeni ile gün içinde aşırı uykululuk ve yorgunluk görülebilir. Hastalığın hafif formunda televizyon seyretme, kitap okuma ve uyaranların azaldığı durumlarda uykuya dalma söz konusudur. İleri formlarında ise sinema, tiyatro, konferans ve hatta araba kullanırken uykuya dalma görülebilir.
• Kişilik değişiklikleri, agresyon ve depresyon da sık görülür. Hastalarda libido azalması da bildirilmiştir.

Obstrüktif Uyku Apne Sendromunda Tanı Nasıl Konur?

OSAS tanısı için polisomnografi tetkiki en önemli yöntemdir. Bu test için vücudun çeşitli yerlerine yapıştırılan kablolar ile birlikte gece boyunca uyku laboratuvarında yatmanız gerekir. Uyuduğunuz sürece uyku teknisyeni sizi gözler. Bu testten elde edilen bulgulara göre tanı konur.

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?

Pozitif havayolu basıncı (PAP) cihazları OSAS dahil olmak üzere uykuyla ilişkili solunum bozukluğu olan hastaların tedavisinde kullanılır.

KAYNAK:
Hikmet Fırat. Obstrüktif uyku apne sendromunda klinik belirtiler. Uyku Fizyolojisi ve Hastalıkları 2011