Güncelleme: 06/10/2022
Tremor tekrarlayıcı ve istemsiz olarak vücudun bir bölümünün titremesidir. En sık ellerde ve başta görülür. Kendisi başlıbaşına bir hastalık olabileceği gibi, başka bir hastalığın belirtisi de olabilir. Bir çok değişik tipi vardır.
• İstirahat tremoru otururken, yatarken ya da gevşemiş bir haldeyken ortaya çıkar. Titreyen uzvu hareket ettirmekle kaybolur.
• Hareket tremoru istemli kas kasılması ile ortaya çıkar.
• Fonksiyonel tremor istirahat ve hareket tremorlarının karışımından oluşur. Diğer tremor tiplerinden farklı olarak altında tıbbi bir neden yoktur. Farkına varılan ya da varılmamış olan stresten kaynaklanır.
Parkinson hastalığı istirahat tremorunun en sık görülen nedendir. Diğer nedenler beyin sapında bir hasar sonucu gelişen rubral tremor, distoni ve Wilson hastalığıdır.
Hemen herkeste tamamen sağlıklı olsa bile bazı ince işleri yaparken hafif el titremesi olabilir. Normal şartlarda görülmeyecek olan bu titremeye fizyolojik tremor denir. Bazı durumlarda fizyolojik tremorda artış görülür ve titreme görünür hale gelir. Bu durumlar;
1. Bazı ilaçların kullanılması (astım ilaçları, bazı kortizon türleri, nörolojik ve psikiyatrik ilaçlar)
2. Kafein ve nikotin gibi uyarıcılar
3. Korku, anksiyete, gibi uç duygulanımlar
4. Kas yorulması
5. Alkol ve ilaç bırakılması
6. Tiroid bezinin çok çalışması
7. Ateş
Fizyolojik tremor bu durumlar ortadan kalktığında düzelir.
Esansiyel tremor (ET) hareket tremoruna yol açan nörolojik bir hastalıktır. ET'a neyin yol açtığı çok iyi bilinmemektedir. Ancak ailede kuşaktan kuşağa geçiş olduğu bilinmektedir. Bu nedenle bazen ailevi tremor diye de adlandırılır.
ET hayatın herhangi bir döneminde, çocuklukta dahi başlayabilir. Ama daha sıklıkla genç erişkinlikte ve daha ileriki yıllarda görülür. Elleri ve kolları etkiler, bazen bir tarafta diğer taraftan (sağ ya da sol) daha belirgin olabilir.
ET'u olan kişiler kollarını öne uzatıp tutmaya çalıştıklarında titrerler. Ayrıca bir iş yaparlarken örneğin yazı yazarken, bir bardak su içerken ya da parmakları ile burunlarına dokunurken titreme eğilimindedirler.
ET genel olarak elleri etkiler ama bazen başta da olur. Eldeki titremeden önce ya da sonra başlayabilir. Bazen de seste, bacaklarda ve üst bedende de titreme görülür.
Beyincik ya da beyincik ilişkili yolların hasarına bağlı olarak meydana gelen SEREBELLAR TREMOR.
Sadece yazı yazarken olan YAZMA TREMORU.
Ayağa kalkınca ortaya çıkan ve sadece bacakları etkileyen ORTOSTATİK TREMOR.
Anksiyete ve psikolojik problemlerle artış gösteren FİZYOLOJİK TREMOR.
Öykü alınması ve muayene dışında bazı durumlarda ayırıcı tanı için kan tahlilleri ve beyin filmleri gerekebilir.
Öncelikle tremorun altında yatan bir neden varsa onun tedavi edilmesi tremorun azalmasına neden olabilir. Örneğin tiroid hormon yüksekliğinden meydana gelen tremor, hormon seviyeleri normale geldiğinde kesilebilir. Ya da altta yatan Parkinson Hastalığı varsa onun tedavisinin başlanması tremoru azaltabilir. Esansiyel tremor tedavisinde propranolol ya da primidone gibi ilaçlar kullanılabilir. İlaçtan yeterince yarar sağlanamazsa ve tremor şiddetli ise derin beyin stimülasyonu denen bir yöntemle cerrahi olarak da tedavi edilebilir.
Photo: Hernán Piñera via flickr
Attribution-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-SA 2.0)